Terug naar echt eten!

Als je de achterkant van een willekeurig pakje van Knorr bekijkt, is koken heel erg makkelijk. Je gooit dit bij dat, mengt het door, verwarmen en het is klaar! Je hoeft zelf niet meer na te denken en het resultaat is altijd hetzelfde. Decenialang is ons en onze ouders aangepraat dat we niet meer hoeven na te denken bij het koken. Alles is door de grote producenten voor je uitgedacht, en dus hebben we onze zintuigen niet echt meer nodig bij het bereiden van een maaltijd. We zijn het gevoel voor koken massaal kwijt.

Met dat we het gevoel voor koken kwijt zijn, zijn we ook echt eten uit het oog verloren, en kunnen we de waarde hiervan niet meer inschatten. Waar komt het vandaan? Wat is het verhaal erachter? Het enige wat de consument bereikt is een schijnbeeld van een boer die lachend op de verpakking staat. Maar het is erger dan dit alleen.

Doordat we natuur en gebruik van fossiele brandstoffen als gratis zijn gaan zien; Doordat we door industrialisatie en mechanisatie weinig arbeid nodig hebben om voedsel te produceren; Doordat we steeds beter in staat zijn geworden om producten na raffinage of hevige processing langer te bewaren heeft voedsel nauwelijks waarde meer. We hebben er veel van en we kunnen het achterhouden en er mee handelen totdat het waardeloos wordt. Seizoenen doen er niet meer toe. De consument is hierdoor het contact met echt eten en het bereiden hiervan totaal verloren.

Dit heeft ook behoorlijke gevolgen op onze gezondheid. Via pakjes en zakjes en ander gemaksvoedsel wordt ons vooral geraffineerd eten aangeboden. We krijgen massaal teveel suikers en zout binnen, en hebben een structureel tekort aan vezels en micro-nutriënten. Ondertussen heeft één derde van de Nederlandse bevolking last van een voedingsgerelateerde welvaartsziekte en rijzen de zorgkosten de pan uit.

Het is tijd om wat te doen voor dat het te laat is. We moeten weer in contact komen met echt eten, weten wat het echte verhaal erachter is, weten wat we er in de keuken mee moeten doen, begrijpen wat eten met onze gezondheid doet en bovenal moeten we onze zintuigen weer gaan gebruiken bij het kopen, het bereiden en het eten van ons voedsel.

Er zijn denk ik verschillende manieren om hieraan bij te dragen. Ik ga graag met jullie in discussie over mogelijke initiatieven om consumenten weer in contact te laten komen met echt eten. Werken moestuinen in de steden? Werken smaaklessen op scholen? Wat is de rol van de Horeca? Wat is de rol van de voedingsindustrie?  Wat is de rol van mij en wat is de rol van jou?

 

stevia - waarom duurde dat zo lang?

Nog niet heel lang geleden was gebruik van stevia in voedselproducten in Europa verboden, maar sinds dat het is toegestaan zie je het overal. Het wordt gebruikt als een natuurlijke zoetstof in allerlei voedselproducten zoals frisdranken, cereals, zoetjes, chocolade, toetjes en nog veel meer.

 

Het is ook niet zo raar dat dit ingrediënt zo populair werd in een korte tijd. Door de negatieve publiciteit rondom kunstmatige zoetstoffen zoals aspartaam, en ook het groeiende bewustzijn dat we met zijn allen toch echt veel te veel suiker consumeren, wordt stevia een interessant ingrediënt.

Is stevia iets nieuws dat pas (uit)gevonden is? Nee. Het gebruik van het steviaplantje gaat eeuwen geleden terug in Zuid-Amerika, waar het plantje van oorsprong vandaan komt. Spaanse verovereraars namen het plantje al in de 16^e eeuw mee naar Europa, maar de interesse voor dit plantje kwam pas met het opkomen van de voedingsindustrie in de 19^e eeuw.

 

Pas in 2011 is het in Europa toegestaan om het te gebruiken als een voedselingrediënt. Waarom heeft dit zolang geduurd? Nou ben ik geen aanhanger van complottheorieën, maar het lijkt er toch sterk op dat er andere belangen in het spel waren.

 

Er wordt een hoop gefluisterd dat de suikerindustrie en ook de industrie verantwoordelijk voor kunstmatige zoetstoffen heel erg goed hun best hebben gedaan via politieke lobby om stevia als voedselingrediënt verboden te houden. Stevia zou niet veilig zijn, en nog niet voldoende onderzocht.

 

Voor deze industriën is stevia dan ook een behoorlijke bedreiging, omdat het een natuurlijke origine heeft, de kosten voor productie niet hoog zijn, maar nog belangrijker, omdat het plantje moeilijk gepatenteerd kan worden.

 

Nu zijn dezelfde industriën die het zo lang lijken te hebben tegengehouden bezig met het ontwikkelen van een stofje dat identiek is aan stevia, maar dan geproduceerd in het lab, waardoor ze niet afhankelijk zijn van oogsten, en het stofje kunnen patenteren. Het wordt dan gewonnen door een fermentatieproces zodat het ook gedeclareerd mag worden als natuurlijke zoetstof. Touché..

Nu het plantje een beetje zijn intrede heeft gemaakt in de industrie, gaat het dus vervangen worden door een labgeproduceerd equivalent. Moeten we daar blij mee zijn? Ik weet het niet. Mijn gevoel zegt dat we wat meer vertrouwen moeten hebben in wat de natuur voor ons heeft bedacht, in plaats van de natuur by-passen om zo meer geld te kunnen verdienen.

"Geen allergeen"

Deze post verscheen eerder op Foodforfood.info

De diagnose ‘voedselallergie’ wordt steeds vaker gesteld. Soms door de dokter, soms door de consument zelf. Het gevolg? De allergische consument gaat op zoek naar alternatieven voor wat hij niet meer mag eten. En vaak is dat nogal wat, wat er dan niet meer kan...

In het geval van glutenallergie of –intolerantie kun je een heel groot deel van de schappen in de supermarkt overslaan. Gluten zijn eiwitten die voorkomen in veel graansoorten, waaronder tarwe. In heel erg veel verwerkte producten wordt (nog steeds) tarwe verwerkt, terwijl dit helemaal niet nodig is. Lekker makkelijk en goedkoop, zal het wel zijn. Toch zie je het glutenvrije assortiment de afgelopen jaren gestaag groeien, waardoor coeliakiepatiënten (mensen die allergisch zijn voor gluten) tegenwoordig meer keus hebben.

Ook buiten de supermarkt is de groei van glutenvrije producten zichtbaar. In een beetje biercafé wordt vandaag de dag ook glutenvrij bier geserveerd. De meest populaire van dit moment is die van Mongozo. Broodjeszaken zoals Bagels&Beans bieden ook al een glutenvrije bagel aan. Daarnaast gaat MacDonalds dit jaar een pilot uitvoeren met een glutenvrij broodje voor bij de hamburger. We kunnen dus wel zeggen dat glutenvrij de reformwinkel inmiddels overstegen is.

Een andere, veelvoorkomende voedselallergie is lactose-intolerantie. Lactose is een ander wordt voor melksuiker. Het komt voor in melkproducten. Producenten Arla en Campina introduceerden begin deze maand vrijwel gelijktijdig lactosevrije melk in de supermarkten. Toevallig? Het geeft in ieder geval aan dat het een hot item is geweest op de ontwikkelingskalender van beide bedrijven. Arla heeft al aangegeven de komende maanden ook met andere lactosevrije zuivelproducten te komen, zoals yoghurt en roomkaas.

Goed nieuws voor mensen met een lactose-intolerantie, want die kunnen hierdoor weer cappuccino’s drinken met echte melk in plaats van sojamelk. En dus slecht nieuws voor producenten van sojamelk zoals Alpro, die tot op heden de behoefte voor melkproducten voor consumenten met lactose-intolerantie vervulden. Die zullen hun peilers nog meer op duurzaamheid en dierenwelzijn moeten zetten om zich te onderscheiden van het zuivelassortiment.

Geschat wordt dat één op de honderd Nederlanders lijdt aan een vorm van coeliakie. Vijf op de honderd Nederlanders is op een bepaalde mate intolerant voor lactose. Ook al zijn het nog steeds niches, door het aantal groeiende diagnoses wordt het een steeds interessantere markt om je als voedselproducent op te richten.

In Amerika worden gluten zelfs massaal uit het dieet geweerd om gezondheidsovertuigingen, zonder dat deze mensen een allergie of intolerantie hebben (nu al 30 procent van de Amerikaanse bevolking zegt te minderen met gluten). Onderzoekers van het Amerikaans marktonderzoekbureau NPD hebben geen verklaring voor deze beweging, maar geven wel aan dat dit het gezondheidsonderwerp is van het jaar 2013.

10 tricks for making packaged food look healthy

Healthy food is Booming! There are numerous trademarks and health claims that giant food producers use to tell us that their products are super healthy.  I understand that claiming to be fitting in a healthy diet is good for sales, so let me give you an insight in the tricks they use to make packaged food looking healthier.

Trick number one:

If you want to add a lot of sugar to your product, add different types. In this way these ingredients won’t be on top of the ingredient declaration, making place for more healthy appearing ingredients. Producers of cereal bars are using this trick very often. They appear to be healthy, but are actually high on calories by sugars and saturated fats. Just making something more complicated than it is works.

Trick number two:

When you produce a product which has a lot of sugar, just mention that it’s low on fats. In this way the attention is put on another health fact. A big lolly pop company tried this once, but fortunately did not get away with it.

Trick number three:

I you are able to replace the sugar for fruit concentrate you can tell the consumer that you did not added any sugar! But you did, in the form of concentrated fruit. Believe me there is nothing healthy about fruit concentrate.

Trick number four:

High fiber content in a product is positive for the healthy image. But fibers are not yummy, so add inulin. This is a fiber powder that keeps your product tasty, but you can write on your packaging that it has a lot of fibers. However It does not work the same as fibers in wholegrain and vegetable. products.

Trick number five:

Make a white bread made of refined flour and add caramel as a brown colorant to make it look like it is healthy cause it’s very brown. Yes, we are that stupid..

Trick number six:

A lot of paste or concentrate of vegetables in your product means bingo. You can calculate these overheated concentrated “was a vegetable once” ingredients back to its original water content. Now your packaging can say: 250 grams of vegetable inside! Even if the product itself only weighs 150 grams. Get it?

Trick number seven:

A pile of evidence tells us that milk is not an essential product everyone should eat. In fact, a lot of scientists say milk is not good for anyone, except the milk of your mother the first year of your life. But there is a big industry around milk products, thus there is a big political lobby around it too. As long as we believe it is healthy they can stay in business. How about that?

Trick number eight:

Switch from regular to biological or ecological ingredients. We consumers actually think the product is healthier. Or make it fair trade or bio dynamic. For us it is all the same; it takes our guilt away.

Trick number nine:

Investing a lot of money in governmental organizations who are seen as an authority helps. They can tell all the consumers your product fits in a healthy diet. Bribing famous persons who are seen as an authority helps as well. Unless they are fat, this makes them less convincing.

Trick number ten:

Add some kind of bacteria nobody has ever heard of to your product and show a lot of fit bellies in the commercial. Even better, make up a name for a new lab created bacteria, so no one else can use it. I’ll bet we believe we get a flat belly and a more regular stool as well.

Dit bericht heb ik in het engels geschreven, omdat ik denk dat het overal ter wereld relevant is.

De onstuitbare opkomst van eiwit

Eiwitten zijn in de voedselwereld vandaag de dag een veelbesproken onderwerp. Activisten en vegetariërs hameren op de inefficiënte eiwittransities bij vlees, voedingsdeskundigen spreken steeds meer over de gezondheidseigenschappen van eiwit. Vanwege dat laatste verschijnen er steeds meer eiwitverrijkte producten op de markt en eetgewoonten en diëten die (deels) gebaseerd zijn op een hoge eiwitinname. Er gebeurt dus veel rondom eiwit op het moment.

In de sportwereld is dit heel goed zichtbaar. Waar enkele jaren geleden eiwitverrijkte shakes en snacks vooral gegeten werden door bodybuilders en fitnessfreaks, heeft de gewone consument deze inmiddels ook gevonden. Met de groeiende populariteit van fitness slurpt menig mens regelmatig een proteïnenshake naar binnen. De verbinding tussen sport en verhoogde eiwitinname is een vast gegeven geworden.

Maar ook in nu populaire diëten zoals het Paleo-diëet (ook wel het ‘oerdiëet’) en het diëet van dr. Frank speelt eiwit een belangrijke rol. Een verhoogde eiwitinname in combinatie met een verlaagde inname van koolhydraten is volgens beide diëten (deels) het antwoord op overgewicht en andere voedingsgerelateerde welvaartsaandoeningen.

Ook buiten het segment sport- en diëetvoeding is eiwit het nieuwe wapenfeit op het gebied van gezonde voeding. Nog niet lang geleden prijsden producenten zichzelf met teksten als ‘boordevol onverzadigde vetten’ of juist ‘nu 10% minder vet’. Hetzelfde zien we nu gebeuren met eiwitten.
‘Eiwitrijk’ of ‘een bron van eiwit’ zie je nu nog niet zo vaak, maar dit gaat komende tijd veranderen. Producenten mogen echter niet zomaar dit soort termen op de verpakking plaatsen. De term ‘bron van eiwit’ mag pas genoemd worden als 12 procent van de energie in het product uit eiwit komt, en ‘eiwitrijk’ zelfs pas bij 20 procent van de energetische waarde.

Eiwitverrijking beperkt zich niet tot één schap in de supermarkt. In alle schappen zullen eiwitverrijkte producten verschijnen. Denk aan eiwitverrijkte zuivel, dranken, soepen, koeken, brood en nog veel meer.

Maar eiwit heeft ook een schaduwzijde, want productie van met name dierlijke eiwitten (uit vlees, vis en zuivel) hebben een behoorlijke impact op het milieu en wereldwijd is er al een tekort aan eiwit. Dit geeft eiwitrijke diëten een wat nare bijsmaak.
Gelukkig zijn er ook goede plantaardige bronnen van eiwitten zoals peulvruchten. Bonen, erwten en linzen zullen weer meer op ons bord moeten verschijnen. Een initiatief dat zich hier hard voor maakt is de Bruine Bonen Bende. Ook de steeds populairder wordende vleesvervangers zijn vaak van peulvruchten gemaakt.

Met deze groeiende bewustwording van de positieve eigenschappen van eiwitten in voeding kan het haast niet anders, dan dat het Voedingscentrum over een niet al te lange tijd de Schijf van Vijf aan zal moeten passen. Peulvruchten hebben tijdenlang op de bank gezeten, maar krijgen nu een basisplaats, en koolhydraatrijke en suikerhoudende producten zullen hiervoor plaats moeten maken.

Zoals verschenen op foodforfood

RAW food

zoals onlangs verschenen op foodforfood.info

Al weer wat jaren geleden is het vanuit de VS over komen waaien. Raw food, oftewel rauw eten, is voedsel dat bij de bereiding niet is gekookt, gebakken of gebraden. Het voedsel mag daarbij niet boven een temperatuur van 40 °C zijn geweest. De gedachte erachter is dat voedsel zo meer voedingsstoffen bevat omdat het niet verhit is.

In Nederland werden de afgelopen jaren de eerste aanhangers van deze manier van eten gezien als extreem en zelfs onverantwoord. (De documentaire ‘Rauw’ en de opvolger ‘Rauwer’ gaven veel commotie.) Nog steeds is deze dieet-overtuiging niet geland bij het grote publiek, maar misschien wel mede door de aandacht die de media hieraan gegeven hebben, wordt raw food steeds een beetje meer populair.

In reformzaken en natuurwinkels zijn er meerdere producten te koop die als raw food kunnen worden aangemerkt. Denk aan repen op basis van gedroogd fruit en noten, repen van rauwe chocolade, krackers die op lage temperatuur zijn gedroogd, enzovoort.

In de reguliere supermarkten is er van dit type producten nog weinig te vinden, maar dit kan wel eens snel veranderen. Veel wat eerst extreem is, wordt later mainstream: had eerst de natuurwinkel het monopolie op biologische producten, nu liggen de supermarkten er vol mee. Hetzelfde geldt voor vleesvervangers.

Er zijn ook enkele technologische innovaties, die kunnen gaan helpen bij de doorbraak van raw food. Milde conserveermethoden als pascalisatie (1) en PurePulse (2) maken het mogelijk om voedsel houdbaar te maken zonder het te verhitten.

De horeca begint raw food inmiddels te omarmen. Alleen al in Amsterdam zijn er zes verschillende restaurants waar je raw food kunt eten. Ook in andere Europese landen is raw food groeiende in populairiteit. In Duitsland en Scandinavië hebben de eerste raw food-producten de reguliere supermarkt al bereikt.

Dit jaar waren op de Biovak in Zwolle meerdere raw food-producten te vinden. Een mooi voorbeeld is de productlijn van Lifefood. Lifefood biedt een breed aanbod aan raw food, zoals chocolade, energierepen, koekjes, crackers, chips en noten. Bijzonder lekker zijn de groentechips van onder andere bieten en boerenkool.

Een ander voorbeeld van een succesvol raw food-product is LoveChock, een reep van rauwe chocolade met andere rauwe ingrediënten. Mede dankzij de mooie verpakking en een flinke portie ondernemerschap worden deze repen inmiddels over heel de wereld verkocht.

Dankzij de opkomst van nieuwe technologieën gaat dit type producten op een commercieel haalbare manier geproduceerd kunnen worden. Ik verwacht dat raw food de aankomende jaren daardoor steeds meer voet aan de grond krijgt op de Nederlandse markt.

1) Pascalisatie is een technologie waarbij hoge waterdruk wordt gebruikt om bacteriën af te doden en zo houdbaarheid te verlengen.

2) PurePulse is een technologie waarbij elektrische stroomstootjes door een vloeistof zoals sap worden geschoten waardoor bacteriën gedood worden en de houdbaarheid verlengd wordt.

van Idee naar Realisatie

Ieder idee is al eens bedacht. Ergens op aarde heeft minstens één iemand hetzelfde probleem of dezelfde behoefte geidentificeerd en had eenzelfde idee als jij. Demotiverend? Helemaal niet! De waarde creërende stap zit 'm namelijk  niet in het idee op zich, maar in de realisatie die daar op volgt.

De reden dat jij jouw idee nog nergens eerder hebt gezien is omdat eerdere bedenkers van dat idee het niet succesvol hebben gerealiseerd. Ze hadden niet de juiste competenties, ze hadden niet voldoende financiële middelen, de timing was niet juist of ergens in het realisatieproces is er iets anders misgegaan. Er kan nou eenmaal veel fout gaan.

Waarom zou het dan bij jou wel lukken? Stel jezelf eerst deze vragen:

1 Vervult mijn idee een duidelijke behoefte?
2 Wat maakt mijn idee onderscheidend van reeds gerealiseerde ideeën?
3 Ben ik bereid om (bijna) alles op zij te zetten om dit idee te realiseren?
4 Heb ik alle competenties in huis om het idee te realiseren?
5 Kan ik toegang krijgen tot voldoende financiële middelen voor de realisatie van dit idee?
6 Voelt de timing juist om het idee juist nu te realiseren?
7 Heb ik goed om me heen gekeken of er ook anderen met vergelijkbare ideeën bezig zijn?

Een garantie dat een idee succesvol gerealiseerd wordt is er niet. Als deze er was dan hadden er een stuk minder faillissementen geweest. Er zijn wel mensen die er beter in zijn dan anderen, simpelweg omdat ze de weg van de realisatie al vaker bewandeld hebben. Deze mensen hebben gedurfd te leren door te doen.

Durven de stap te maken van je idee (dromen) naar realisatie (doen) is het moeilijkste wat er is.
Ja er kan veel fout gaan, maar zonder risico geen innovatie.